شرکت Rio Tinto با تولید نخستین مس از معدن Johnson Camp mine متعلق به Gunnison Copper در ایالت Arizona، به یک نقطهعطف مهم در بهکارگیری فناوری فرآوری مس Nuton دست یافت.
فناوری نوتون که حاصل بیش از ۳۰ سال تحقیق و توسعه است، از روشهای زیستاستخراجی اختصاصی (Bioleaching) استفاده میکند و با هدف افزایش بازیابی مس از کانسنگهای سولفیدی اولیه و همزمان کاهش اثرات زیستمحیطی طراحی شده است.
نخستین کاتد مس ماه گذشته در معدن جانسون کمپ و با استفاده از فناوری زیستاستخراجی نوتون تولید شد؛ در این فرایند، از میکروارگانیسمهایی که در محل کشت داده شدهاند برای استخراج مس از کانسنگ استفاده میشود.
پیادهسازی فعلی شامل یک بسته فناوری برای پد لیچینگ تودهای (Heap Leach) است و هدف آن تولید حدود ۳۰ هزار تن مس تصفیهشده طی یک دوره نمایشی چهارساله است.
ریو تینتو اعلام کرده که با چندین مشتری بالقوه در ایالات متحده در حال مذاکره است تا به تقویت زنجیره تأمین داخلی مس کمک کند.
چگونه فناوری نوتون کار میکند؟
فناوری نوتون از میکروارگانیسمهای طبیعی برای استخراج مس از کانسنگهای سولفیدی اولیه—که معمولاً فرآوری آنها دشوار است—بهره میبرد.
این میکروبها که در بیورآکتورهای اختصاصی نوتون در مقیاس صنعتی کشت داده میشوند، اکسیداسیون مواد معدنی در توده کانسنگ خردشده را تسریع میکنند. این فرایند با تولید گرما همراه است و باعث میشود مس در محلول لیچ حل شود؛ سپس این محلول به کاتد مس با خلوص ۹۹٫۹۹٪ تبدیل میشود.
به گفته ریو تینتو، این فناوری نیاز به مراحل سنتی پرعیارسازی، ذوب و پالایش را حذف میکند، زنجیره تأمین را سادهتر میسازد و امکان تحویل مستقیم کاتد مس در درِ معدن را فراهم میآورد. همچنین ادعا شده که بازیابی مس از سولفیدهای اولیه میتواند تا ۸۵٪ برسد.
نوتون علاوه بر این، با استخراج ارزش از کانسنگهایی که پیشتر ممکن بود «باطله» تلقی شوند، به افزایش عمر معدن و بهینهسازی استفاده از منابع کمک میکند؛ موضوعی که به بهبود بازده و درآمد در معادن جدید و موجود میانجامد.
اهداف زیستمحیطی
در معدن جانسون کمپ، هدف دستیابی به کمترین ردپای کربنی تولید مس در آمریکا است.
به گفته مدیرعامل و رئیس گانیسون کاپر، استیون توایرولد:
ورود مس نوتون به زنجیره تأمین آمریکا نشان میدهد که ما میتوانیم نقش مهمی در تقویت دسترسی داخلی به مس پاکتر و کمکربن ایفا کنیم.
برآورد میشود ردپای کربنی «از معدن تا فلز» این مس ۰٫۸۲ کیلوگرم CO₂e به ازای هر کیلوگرم مس باشد و مصرف آب نیز حدود ۷۱ لیتر به ازای هر کیلوگرم مس پیشبینی شده است.
گامهای بعدی
مرحله بعدی بر اعتبارسنجی عملکرد فنی بلندمدت تمرکز دارد که شامل تأیید مستقل توسط شخص ثالث، بازبینی داخلی ریو تینتو و آزمونهای چندساله خواهد بود.
کتی جکسون، مدیرعامل بخش مس ریو تینتو، گفت:
«این یک دستاورد تحولآفرین برای فناوری نوتون است و نشان میدهد تولید مس پاکتر، سریعتر و کارآمدتر در مقیاس صنعتی ممکن است. در صنعتی که معمولاً گذار از ایده تا تولید حدود ۱۸ سال طول میکشد، نوتون این مسیر را در تنها ۱۸ ماه طی کرده است.»
او افزود:
نوتون یک سامانه ماژولار طراحی کرده که زیستشناسی، شیمی، مهندسی و ابزارهای دیجیتال را در قالب یک بسته فناوری یکپارچه میکند؛ سامانهای که میتواند بهسرعت مقیاسپذیر شود و متناسب با تودههای مختلف کانسنگ تنظیم گردد و منابعی را آزاد کند که پیشتر غیراقتصادی یا چالشبرانگیز تلقی میشدند.
ریو تینتو همچنین اعلام کرد که بهطور فعال با پروژههایی در آمریکای شمالی و جنوبی همکاری میکند تا امکان استقرار این فناوری در سایتهای دیگر طی سالهای آینده بررسی شود.
نظر: