ایالات متحده و ژاپن بر سر عناصر خاکی کمیاب به توافق رسیدند

ایالات متحده و ژاپن توافق‌نامه‌ای چارچوبی برای تضمین تأمین عناصر خاکی کمیاب و مواد معدنی حیاتی امضا کردند؛ هدف از این اقدام، کاهش وابستگی به سلطه چین بر بازار جهانی این مواد است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و سانائه تاکایچی، نخست‌وزیر ژاپن، این توافق را در جریان سفر ترامپ به توکیو ـ که بخشی از تور یک‌هفته‌ای او در آسیا بود ـ امضا کردند. این سند همکاری در حوزه‌های استخراج، بازیافت، ذخیره‌سازی و سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین مواد معدنی را در بر می‌گیرد که برای بخش‌های دفاعی، خودروسازی، الکترونیک و انرژی حیاتی هستند. هرچند این توافق مجموعه‌ای از سیاست‌ها را مشخص می‌کند، اما تعهد مالی مستقیمی در آن وجود ندارد.

دو دولت همچنین فهرستی از پروژه‌ها در حوزه‌های انرژی، هوش مصنوعی و مواد معدنی حیاتی منتشر کردند. شرکت‌های ژاپنی در نظر دارند تا ۴۰۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کنند.

کاخ سفید این توافقنامه را به عنوان پایه و اساس «عصر طلایی جدید اتحاد رو به رشد ایالات متحده و ژاپن» ستود. همانند توافق‌نامه‌های مشابهی که در هفته‌های اخیر با استرالیا و مالزی منعقد شده است، توافق با توکیو شامل تعهد هر دو کشور برای بسیج سرمایه‌گذاری‌های دولتی و خصوصی برای تقویت استخراج و فرآوری داخلی است. طرفین همچنین متعهد شدند که به‌طور مشترک پروژه‌های کلیدی و شکاف‌ها در عرضه عناصر خاکی کمیاب و محصولات مشتق‌شده مانند آهنرباهای دائمی، باتری‌ها، کاتالیزورها و مواد نوری را شناسایی کنند.

تضمین کف قیمت‌ها

در این چارچوب، دو کشور متعهد شدند از فروش دارایی‌های استراتژیک جلوگیری کرده و سازوکارهای قیمتی منصفانه‌ای را حفظ کنند که بازتاب‌دهنده هزینه واقعی استخراج مسئولانه باشد. تحلیل‌گران کالایی بانک BMO اشاره کردند که این توافق به‌طور ضمنی از تعیین کف قیمت‌ها حمایت می‌کند؛ موضوعی که از زمان تعیین کف ۱۱۰ دلار به ازای هر کیلوگرم برای عنصر NdPr در قرارداد وزارت جنگ آمریکا با شرکت MP Materials (NYSE: MP) اهمیت بیشتری یافته است.

تاکایچی اولین رهبر زن ژاپن است که پس از ترور شینزو آبه در سال ۲۰۲۲ به قدرت رسید. آبه اولین رهبر خارجی بود که پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ۲۰۱۶ با او ملاقات کرد و این دو در طول چندین دور گلف در هر دو کشور رابطه نزدیکی برقرار کردند.

ترامپ قرار است روز پنج‌شنبه در کره جنوبی با شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، دیدار کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که مذاکره‌کنندگان دو کشور مقدمات گفت‌وگو درباره توافق احتمالی تجاری را فراهم کرده‌اند که انتظار می‌رود موضوع عناصر خاکی کمیاب یکی از محورهای اصلی آن باشد.

چین که بخش عمده تولید جهانی عناصر خاکی کمیاب را در اختیار دارد، در آوریل در واکنش به تعرفه‌های آمریکا، محدودیت‌هایی بر صادرات این مواد اعمال کرد. این محدودیت‌ها در ماه جاری گسترش یافته و اکنون برای صادرات کالاهایی که حتی مقادیر جزئی از عناصر خاکی کمیاب در آن‌ها وجود دارد، نیاز به مجوز صادراتی است.