روزنامه وال‌استریت ژورنال گزارش داد چین صادرات مواد معدنی حیاتی به بخش دفاعی آمریکا را محدود کرد

روزنامه وال‌استریت ژورنال گزارش داد که چین جریان صادرات مواد معدنی حیاتی به تولیدکنندگان دفاعی غرب را محدود کرده و این موضوع موجب تاخیرهای شدید در تولید و افزایش شدید قیمت‌ها شده است.

چین بیش از ۹۰ درصد عرضه جهانی عناصر نادر خاکی را کنترل می‌کند؛ عناصری که در فناوری‌های مختلف نظامی از جمله آهن‌رباهای جنگنده‌های جت، حسگرهای مادون قرمز، موتور پهپادها و تسلیحات دقیق کاربرد دارند.

بر اساس گزارش این روزنامه به نقل از منابع آگاه، دولت چین اکنون یا از صادرات مواد معدنی مورد استفاده در این حوزه‌ها خودداری می‌کند یا آن‌ها را به تأخیر می‌اندازد. همچنین، برای اعمال کنترل بیشتر، مقرراتی وضع کرده که صادرکنندگان را موظف می‌کند مدارکی مانند عکس از محصول یا خط تولید ارائه دهند تا ثابت کنند مواد معدنی برای مصارف غیرنظامی استفاده خواهند شد.

به گفته وال‌استریت ژورنال، این محدودیت‌ها با وجود امتیازاتی که اخیراً در مذاکرات تجاری با آمریکا داده شده بود، اعمال شده‌اند و برخی از تولیدکنندگان تجهیزات دفاعی را دچار بحران کرده‌اند.

در یک مورد، یک شرکت آمریکایی تولیدکننده قطعات پهپاد به دلیل تلاش برای تأمین آهن‌رباهای عناصر نادر از منابع غیرچینی، با تاخیر دوماهه در تولید روبه‌رو شده است. در همین حال، قیمت ساماریوم – عنصری کمیاب که در آهن‌رباهای مقاوم در دمای بالا برای موتور جنگنده‌ها استفاده می‌شود – تا ۶۰ برابر قیمت معمول افزایش یافته است.

شرکت‌های فعال در حوزه دفاعی هشدار داده‌اند که ذخایر عناصر معدنی غیرنادر مانند ژرمانیم، گالیم و آنتیموان نیز در حال کاهش خطرناک هستند. یکی از مدیران اجرایی اعلام کرده که شرکت او تنها مقداری اندک از موجودی ایمن (safety stock) باقی مانده دارد. برخی تأمین‌کنندگان نیز تنها چند ماه ذخیره دارند، که حتی شرکت‌های بزرگ‌تر را در معرض اختلال قرار می‌دهد.

واکنش آمریکا

محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی چین، وابستگی عمیق جهانی به پکن در زمینه مواد معدنی حیاتی را نشان می‌دهد. چین از این اهرم در مذاکرات تجاری با آمریکا نیز استفاده کرده است.

بررسی آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در سال جاری نشان داد که چین در تصفیه ۱۹ مورد از ۲۰ ماده معدنی حیاتی پیشتاز است و به‌طور میانگین ۷۰٪ سهم بازار جهانی را در اختیار دارد.

برای مقابله با این سلطه، وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده که تا سال ۲۰۲۷ خرید آهن‌رباهای عناصر نادر ساخت چین را متوقف خواهد کرد.

در راستای تنوع‌بخشی به زنجیره تأمین، پنتاگون اخیراً سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در شرکت MP Materials (تنها تولیدکننده عناصر نادر در آمریکا) انجام داده تا تولید داخلی آهن‌رباها را برای پاسخ به تقاضای بلندمدت افزایش دهد.

به گفته تحلیل‌گران، این قرارداد که قیمت تضمینی تقریبا دو برابر نرخ بازار برای MP در نظر گرفته، می‌تواند برای تولیدکنندگان مفید باشد اما ممکن است در کوتاه‌مدت به ضرر مشتریان تمام شود.

رایان کاستیلوکس، مدیر شرکت مشاوره Adamas Intelligence، در مصاحبه‌ای با رویترز گفت:

این قرارداد به‌عنوان نقطه اتکای جدیدی در صنعت، باعث افزایش قیمت‌ها خواهد شد.

او افزود:

مشخص نیست که مصرف‌کنندگان صنعتی چگونه به افزایش قیمت واکنش نشان خواهند داد» و «آیا این موضوع آن‌ها را تشویق خواهد کرد که در تولید عناصر نادر سرمایه‌گذاری کنند، به‌ویژه اگر منابع تأمین متنوع‌تری داشته باشند.

برخی دیگر نیز هشدار داده‌اند که افزایش ظرفیت تولید عناصر نادر ممکن است سال‌ها زمان ببرد.