از معدن تا مقصد گردشگری

سنندج- ایرنا- معادن متروکه که قابلیت برگشت به چرخه تولید را ندارند و همچنین معدن‌های فعال دارای جذابیت از نظر شکل ظاهری و نحوه استخراج ماده معدنی از ظرفیت فراوانی برای تبدیل شدن به جاذبه گردشگری برخوردار هستند و کردستان در این راستا توانمندی زیادی دارد.

به گزارش ایرنا، کردستان با داشتن ۱۸ نوع ماده معدنی و افزون بر یک میلیارد تن ذخایر معدنی یکی از استان های دارای ظرفیت فراوان در حوزه معادن است.

براساس اعلام آمار اداره کل صمت کردستان، در حال حاضر ۳۸۰ واحد معدنی در استان وجود دارد که ۲۰۹ واحد فعال، ۱۳ واحد در دست تجهیز و ۱۵۴ واحد غیرفعال است.

تعدادی از معادن غیرفعال، قابلیت احیا شدن دارند و تعدادی هم متروکه می شوند و امکان بازگشت آنها به چرخه تولید وجود نخواهد داشت.

عوامل مختلفی مانند کاهش عیار ماده معدنی و توجیه پذیر نبودن استخراج ماده معدنی از لحاظ اقتصادی، آسیب های زیست محیطی و مخالفت های جوامع محلی و کمبود نیروی کار می تواند منجر به متروکه شدن معادن شود.

وقتی معدنی متروکه شود، مکان بلااستفاده‌ای نیست و در بسیاری از کشورهای دنیا آنرا به جاذبه ای گردشگری تبدیل می کنند؛ اینگونه هم محیط زیست حفظ و هم رضایت مردم کسب می شود و علاوه بر این درآمدزایی هم برای معدن‌دار و مردم منطقه به دنبال خواهد داشت.

گردشگری معادن اگرچه جزو شاخه‌های جدیدی از گردشگری در دنیا به شمار می رود اما تاکنون توانسته در کشورهای مختلفی به اجرا درآید و سالانه تعداد زیادی گردشگر را هم جذب کند که از جمله آنها می توان به معدن نمک سالیناس دل اگوا در کلمبیا، معدن کریستال های غول پیکر نایکا در مکزیک و معدن روباز بینگهام کن یون،یوتا در آمریکا اشاره کرد.

در ایران هم معدن نمک کوهدشت کهن در سمنان، معدن سرب و روی انگوران در زنجان و معدن تراتورتن سردارآباد در آذربایجان شرقی جزو معادن دارای جاذبه گردشگری هستند.

 

کردستان معدن گردشگری معادن

معاون امور معادن اداره کل صنعت، معدن و تجارت کردستان با اشاره به اینکه این استان ظرفیت فراوانی در حوزه گردشگری معادن دارد، گفت: معادنی که شرایط و جذابیت لازم برای گردشگران را دارد را می توانیم به اداره کل میراث فرهنگی و یا تورهای گردشگری متقاضی معرفی کنیم.

مهدی سیفی‌باغی‌خانی با بیان اینکه در دنیا توریسم معادن مورد توجه قرار گرفته است، اضافه کرد: تاکنون هیچ نهاد و ارگانی تقاضای معرفی معادن دارای جذابیت گردشگری را از ما نکرده اند.

وی ادامه داد: ژئوتوریسم که محوریت آن جاذبه های سطح زمین به وجود آمده بر اثر فعالیت های درونی یا بیرونی است، امروزه در دنیا طرفداران زیادی پیدا کرده است.

به گفته معاون امور معادن اداره کل صنعت، معدن و تجارت کردستان، در صورت انجام هماهنگی های لازم، معدن‌داران استان در این رابطه مخالفتی ندارند، فقط مسئله و دغدغه موجود، ورود افراد و گردشگرانی است که هیچ شناخت و آموزشی نسبت به حضور در معادن ندارند و این موضوع ممکن است باعث ایجاد خطر برای آنان شود.

سیفی‌باغی‌خانی به دست اندرکاران حوزه گردشگری توصیه کرد در صورت اجرای گردشگری معادن، به تورلیدرها و گردشگران آموزش های لازم داده شود تا آسیبی به کسی وارد نشود و با خاطره تلخی از معادن خارج نشوند.

گردشگری معادن فقط مختص معادن متروکه نیست بلکه نحوه استخراج برخی از مواد معدنی هم چون طلا برای بسیاری از مردم هیجان انگیز است در همین راستا بسیاری از معادن طلای آفریقا، تورهای گردشگری برگزار می کنند تا گردشگران از نزدیک فرآیند استخراج طلا را مشاهده کنند.

گردشگری معادن فقط مختص معادن متروکه نیست بلکه نحوه استخراج برخی از مواد معدنی هم چون طلا برای بسیاری از مردم هیجان انگیز استحضور در معادن فعال و متروکه، تجربه فضایی متفاوت از محیط شهری است و فرصتی برای سفری ماجراجویانه از اکتشافات انجام شده در دل زمین و همچنین یادگیری فرآیندهای استخراج و اهمیت معادن است.

 

معادن متروکه شرق کردستان بیشترین ظرفیت تبدیل به مجموعه گردشگری را دارند

به گفته معاون گردشگری و سرمایه‌گذاری میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان تاکنون در این استان برای تبدیل معادنی در شهرستان های بانه و دهگلان به محل گردشگری اقداماتی انجام شده است.

آرمان وطن دوست اظهار کرد: با قرارگیری معادنی در طرح ۷۵۰ هکتار سد ورودی بانه و عدم امکان ادامه فعالیت معدنی آنها، پیشنهاد تبدیل آنها را به مکان گردشگری را داده ایم.

وی افزود: در شهرستان دهگلان هم با توجه به اعتراض های مردم نسبت به توسعه برخی از معادن، درخواست تبدیل آنها را به مکان گردشگری را به ما داده اند و در حال انجام بررسی های اولیه هستیم.

معاون گردشگری و سرمایه‌گذاری میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان ادامه داد: در دنیا مرسوم شده که معادن متروکه ای که دیگر امکان توسعه آنها وجود ندارد به مجموعه گردشگری تبدیل می شوند.

در دنیا مرسوم شده که معادن متروکه ای که دیگر امکان توسعه آنها وجود ندارد به مجموعه گردشگری تبدیل می شوندبه گفته وطن دوست معادن شهرستان های قروه و دهگلان دارای بیشترین جاذبه گردشگری هستند و در صورت اجرای این مهم، اگر تا دیروز منابع طبیعی و محیط زیست به واسطه فعالیت معادن از بین می‌رفت، اکنون احیا و به کانون توجه گردشگران تبدیل می شود.

وی یادآور شد: یکی از اولویت های ما در حوزه گردشگری، تبدیل معادن خارج از چرخه برداشت به مکان گردشگری است و در جلسه ای که با دستگاه های مرتبط داشتیم قرار شده آماری از معادن متروکه و پراکندگی آنها در سطح استان را در اختیار ما قرار دهند.

بی شک برای جذب گردشگران نیاز به توسعه زیرساخت های گردشگری هم چون راه دسترسی، اقامتگاه ها و مراکز خدماتی و رفاهی است لذا امید می رود با برنامه ریزی و سرمایه گذاری در توسعه زیرساخت ها از ظرفیت معادن متروکه و فعال دارای جاذبه گردشگری در راستای حفظ محیط زیست، ایجاد اشتغال و درآمد بهره گرفته شود.