دیدگاههای جامعه ی معدنکاران استان همدان در ٧بند بی پرده خطاب به تصمیم سازان /مهندس رحیم مرتضایی،رییس خانه معدن همدان
بنام یگانه هستی بخش و هستی ساز
✍ اجازه می خواهم به عنوان نماینده جامعه معدن و صنایع معدنی استان همدان فرصت را غنیمت شمرده و دیدگاههای جامعه معدنی استان را را در هفت بند، بی پرده با شما و همکارانتان در میان بگذارم،امید که کارگزاران دولت محترم تدبیر بتواند با همکاری جامعه صنعتی و معدنی کشور راهکارهای معقولی برای حل مشکلات موجود بیابند.
١_چالش‌های بخش معدن استان همدان ، مزمن و انباشته شده است. و هنوز هیچ اقدام عملی و درخور توجهی در این خصوص صورت نگرفته است.
میدانیم که بر اساس نظر مدیریت عالی استان ،بخش معدن در کنار صنعت گردشگری دو مقوله مهم در توسعه استان در نظر گرفته شده است و تنهادر صورت کمک به این بخش است که میتواند اثراتش را بر جای بگذارد. پیشنهاد ما در مقطع کنونی اجرای پنجره واحد برای بخش معدن است چرا که فعالیت معدنی بسیار سخت و پیچیده شده است. برای حل این مشکلات لازم است در یک گفت‌وگوی جدی وبا اهتمام کافی و حضور تمامی عزیزان موثر با یکدیگر
به یک راه حل فراگیر و اجماعی دست یابیم.
٢_مساله کمبود نقدینگی و فقدان حمایت
مالی نظام بانکی از بخش معدن و فشارهای ناشی از این مسئله، امکان پویایی معدن در جهت هماهنگ کردن خود با تحولات اقتصادی را از معدن گرفته است. در کنار این موضوع عدم قبول اسناد و پروانه های معدنی بعنوان وثیقه و تضمین تسهیلات بانکی علی رغم تاکید موکد دولت و بانک مرکزی است . در این زمینه لازمست به بخشنامه شماره ۲۷۷۳۷۶/۹۳ بانک مرکزی اشاره کنیم. که در تاریخ ۱۷ / ۱۰ / ۱۳۹۳ به کلیه بانکها ابلاغ شده اما بانکها از آن اظهار بی اطلاعی میکنند.
٣_پرداخت حق‌الارض قبل از اکتشاف و مرحله گواهی کشف تصمیم کاملا غیرکارشناسی است زیرا هنوز برای بهره‌بردار ذخیره معدنی آن محدوده مشخص نیست و نمی‌داند سرمایه‌گذاری در آن معدن بازدهی دارد یا خیر. بنابراین پرداخت حق الارض در این مرحله از معدنکاری اصلا منطقی نیست.
٤_موضوع محیط زیست و منابع طبیعی بسیار مهم است. سه نگاه به معدنکاری وجود دارد:
اول آنکه معدنکاری تعطیل شود تا به منابع طبیعی آسیبی نزند. نگاه دوم اینکه بدون توجه به محیط زیست و منابع طبیعی معدنکاری صورت گیرد و نگاه سوم هم بهره برداری مسولانه از معادن با حفظ منابع طبیعی است. توسعه سریع کشور لاجرم آسیب هایی هم بهمراه دارد استفاده از تجربیات دیگر کشورها در این زمینه بسیار مفید خواهد بود. واگذاری امور مختلف زیست محیطی به مردم و تاسیس شرکت های دانش بنیان جهت ارائه مشاوره در این زمینه میتواند تاثیرات خوبی بهمراه داشته باشد. تحقیقات زیست محیطی در بسیاری از موضوعات معدنی، کشور کانادا را تبدیل به یک رهبر جهانی در شناخت اثرات زیست محیطی و فن آوری های بازسازی کرده است. (تاکید میکنم فن آوری های بازسازی)
٥_مشکلات محلی و معارضینی که سالهاست مخل امنیت و فعالیت معدنی شده اند همچنان بعنوان یک موضوع مهم چالش عمده ای را بر سر فعالیت های معدنی در استان همدان ایجاد نموده اند
٦_توجه به دو موضوع معدن و توریسم در استان همدان میتواند زمینه ساز توسعه بیشتر استان باشد بسیاری از کشورهای جهان به منظور توسعه مناطق مختلف، مبادرت به گسترش صنعت توریسم اقدام میکنند. معادن متروکه‌ای که اکنون بسیاری از آنها معضلی برای محیط‌زیست به حساب می آیند، به علت اتمام ذخایر رها شده‌اند درصورتی که مطمئنا قابلیت تبدیل‌شدن به سایت گردشگری را خواهند داشت.
از طرف دیگر معادن علاوه بر سودآوری در زمان حیات خود، پس از اتمام ذخایر نیز به عنوان محلی برای جذب گردشگری می‌توانند به حساب آیند.
واژه ژئوتوریسم در سال ۱۹۹۵ برای اولین بار در کشور انگلستان معرفی شد. تعریف ژئوتوریسم در حقیقت به معنای توجه گردشگری به جاذبه های طبیعی، معادنی که قبلا فعال بوده اند، برگزاری تورهای ژئوتوریستی برای معادن شدادی و اکتشاف شده و همچنین معادن در حال کار.
ژئوتوریسم می تواند سهم مهمی در کاهش میزان فقر نواحی دور افتاده و همچنین روستاها داشته باشد و با گشودن قلمرو های جدید استعداد بالقوه ای برای جذب گردشگر حاصل میکند
با توجه به بکر بودن استان همدان از لحاظ میراث طبیعی و پدیده های جذاب طبیعت گردی و همچنین پیشینه بسیار طولانی و تنوع معدنکاری (به ویژه معدنکاری فلزی) و استخراج کانی‌های قیمتی، شناسایی و بها دادن به پدیده های ژئوتوریسمی در استان همدان در جهت اشتغال زایی و توسعه اقتصادی این استان در کنار بهره برداری از معادن، امری اجتناب ناپذیر است. معادن آهنگران، طلای الوند، نقره گموش کانی در ایوک، معدن خورزنه، چشمه های تراورتن سازدینگله کهریز، در استان همدان دارای این خصوصیت مهم هستند.
٧_از مجموع بیش از ۱۰۰۰ نفر افراد تحصیلکرده عضو سازمان نظام مهندسی استان تنها ۱۶۰ نفر در بخش معا دن در حال فعالیتند و میزان ذخایر شناسایی شده در کشور عمدتا مربوط به دهه های گذشته است عمده معادن بزرگ ایران در دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی کشف شده‌اند. دشواری هایی که آن زمان در اکتشافات معدنی وجود داشته، اکنون به کلی دگرگون شده است. امکانات زیربنایی به شدت گسترش یافته، دسترسی ها ساده شده و ابزار و تجهیزات اکتشافی همه چیز را آسان کرده است ولی همچنان چالش یافتن ذخایر جدید وجود دارد واقعیتی که در مقام قیاس حاکی از آن است که نسبت به ۴۰ سال پیش ذخیره قابل توجهی کشف نکرده‌ایم. اکثریت قریب به اتفاق ذخایر گزارش شده سال‌های اخیر، نشانه های معدنی و یا منابع معدنی از پیش شناخته شده‌ای بوده‌اند که مورد کاوش قرار گرفته‌اند و متاسفانه در دهه گذشته هیچ ذخیره معدنی بزرگی در کشور کشف نشده است.
عدم بهره گیری از متخصصین جوان در این ببخش و نبود سازو کار مناسب جهت استفاده از آنها و نبود تجهیزات و تکنولوژی های روز باعث این عقب ماندگی ها شده است. ما تا امروز متکی به سازمان زمین شناسی بوده ایم و چنین پتانسیلی را در اختیار نداشته ایم اما امروز چه، پیشنهاد ما برای اشتغالزایی در بخش معدن واگذاری بخش عمده ای از اکتشافات کشور به سازمانهای نظام مهندسی استانهاست. در این صورت بخش قابل توجهی از این سرزمین شناسایی شده و تعداد قابل توجهی نیز بکار گمارده میشوند.
٨_تمامی علوم آموزشی در دانشگاهها و رشته های دانشگاهی و نیز سرفصل دروس در حال تدریس در مراکز علمی مربوط به دهه های گذشته است. وقت آن رسیده که کمیته ای از صنعتگران ، معدنکاران و دانشگاهیان این روال نامانوس با صنعت و معدن را تغییر دهند. جای تکنولوژی در صنایع و معادن ما خالی است.
در خاتمه لازمست اشاره کنم که ؛ بخش معدن با توجه و برنامه ریزی دقیق می تواند نقش مهمی را در استراتژی های فقرزدایی بازی کند.بخش معدن قادر است به عنوان محرکی قوی در توسعه بخش خصوصی مورد استفاده قرار گیرد.
اشتغال در معادن اشتغال منطقه‌ای است. عملا معادن ایران در نقاط محروم و دور از شهرها و امکانات رفاهی قرار دارند. در نتیجه اشتغال ایجادی معادن در این مناطق عملا منجر به توازن منطقه‌ای در کشور می‌شود. اگر این اشتغال به‌وجود نیاید، عملا مهاجرت به سمت شهرها و مشکلات اجتماعی و منطقه‌ای به‌وجود خواهد آمد.
به امید ایرانی آباد و پاینده
