منیر حضوری چشم‌انداز معدنی:
در شرایطی گفته می‌شود جو بایدن به‌عنوان چهل‌وششمین رئیس‌جمهوری امریکا از رقیب جمهوریخواه خود پیشی گرفته که امریکا و دنیا با بحران اقتصادی ناشی از سیاست‌های دونالد ترامپ و شیوع ویروس کرونا روبه‌رو هستند.
خروج ترامپ از میثاق‌ها و عهدنامه‌های بین‌المللی، افزایش تحریم‌ها و فشار بر اقتصاد ایران به‌ویژه بخش معدن، تمرکز او بر سیاست‌های داخلی و دوری‌گزینی از ارتباط با دنیا مواردی بود که به‌عنوان رد پای سیاه دونالد ترامپ بر بدنه اقتصاد سیاسی جهان نقش بست. شاید همین موضوع باعث شده امروز خبرهای شکست ترامپ برای عده‌ای در داخل و خارج امریکا شیرین باشد.
این صفحه از روزنامه صمت در پرونده این هفته باعنوان «تاثیر انتخابات امریکا بر اقتصاد ایران» سراغ کارشناسان بخش معدن رفته تا نظر آنها را درباره تاثیر سیاست‌های دونالد ترامپ بر بخش معدن، خرسندی، خشم یا بی‌تفاوتی آنها از آمدن جو بایدن و تاثیر سیاست‌های احتمالی این فرد دموکرات در بازگشت به برجام و تقویت مذاکرات جویا شود.
شکست وحدت جهانی
سید جواد حسینی‌کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که انتخابات امریکا و پیروزی جو بایدن چه تاثیری بر اقتصاد ایران و بخش معدن می‌گذارد به صمت گفت: وحدت جهانی که دونالد ترامپ در ۴ سال فعالیت خود علیه کشور ما به‌وجود آورده بود، به‌طورقطع از هم گسیخته خواهد شد؛ به این ترتیب صادرات در بخش‌های مختلف اقتصادی رونق می‌گیرد و حوزه معدن نیز از این شرایط بهره‌مند خواهد شد.
مشکلات بانکی برای معدنکاران
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به مشکلات بانکی فعالان اقتصادی کشور اظهار کرد: سیاست‌های امریکا و تحریم‌ها باعث شده بود فعالان اقتصادی در معاملات بانکی هم با مشکل روبه‌رو شوند.
امیدواریم با تغییر سیاست‌های تحریمی، مشکلات بانکی نیز حل شود تا معدنکاران بتوانند دست به مراودات بانکی و اقتصادی بزنند. با سیاست‌های ترامپ تبادلات مالی فعالان اقتصادی کشور به‌شدت تحت تاثیر قرار گرفت. به‌طور خاص در بخش معدن گاهی صادرات مواد معدنی به‌صورت تهاتری و کالا به کالا صورت می‌گرفت و ارزی به‌دست معدنکاران نمی‌رسید.
در این روند بسیاری از شرکت‌ها تعطیل شده بودند که امیدواریم با رفتن ترامپ ظرفیت فعالیت شرکت‌های معدنی و در کل فعالان اقتصادی افزایش یابد.
ترامپ درس عبرتی برای سایرین
نماینده مردم سنقر در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عملکرد و سیاست‌های ترامپ تصریح کرد: نتیجه عملکرد دونالد ترامپ باید درس عبرتی برای دیگر کشورها و روسای‌جمهوری بعدی امریکا باشد. آنها باید بدانند که سیاست حذف و تحریم نسبت به ایران هیچ‌گاه جواب نخواهد داد و هر کسی با ایران مقابله کرده، نتوانسته در بلندمدت به اهداف خود برسد.
این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این نکته که بایدن یکی از اولویت‌های خود را بازگشت به برجام در نظر گرفته، تصریح کرد: در حالی که ایران خود را صد درصد متعهد به برجام دانست، امریکا از وظایف خود سرپیچی کرد و در نهایت ترامپ از این توافق خارج شد. این‌گونه نیست که بایدن به‌راحتی به برجام بازگردد و تعهدات خود در آن را اجرا کند، این فرآیند زمان‌بر است؛ ضمن اینکه برجام سند جامع و کاملی نبود و انتقاداتی به آن وارد است.
بایدن اعتمادسازی کند
نماینده مردم سنقر در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه بایدن در ابتدا باید دست به اعتمادسازی بزند، تصریح کرد: رئیس‌جمهوری جدید امریکا باید صداقت خود را نشان دهد و از انتصاب افراد تندرو و همچنین نگاه افراطی در کابینه خود اجتناب کند.
او باید به ایران همچون دیگر کشورها نگاه برابر داشته باشد و نگاه افراطی و تک‌بعدی ترامپ را دنبال نکند. اگر چنین نگاهی دنبال شود، تجربه نشان داده که نمی‌تواند ماندگار باشد.
این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که چقدر مهم است که در ایران هم از افراطی‌گری دوری شود، گفت: ایران باید نسبت به امریکا محتاط عمل کند، چراکه سیاست هر دو رئیس‌جمهوری امریکا (ترامپ و بایدن) در یک راستا است.
در زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما نیز تحریم‌هایی علیه کشور ما اعمال شد و فعالان اقتصادی دچار مشکل شدند. به این ترتیب ما باید محتاطانه پیش برویم.
نمی‌توان به‌راحتی اظهارنظر کرد
عباسعلی ایروانی، مدیرکل دفتر نظارت بر امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه سیاست کلان دو حزب جمهوریخواه و دموکرات در امریکا نسبت به ایران تغییری نخواهد کرد، به صمت گفت: عملکرد جو بایدن در سیاست خارجی با دونالد ترامپ تفاوت چندانی نخواهد داشت. ممکن است بایدن برای رفع تحریم‌ها گام‌هایی برداشته و موافق برجام باشد، اما این مسئله سازکار پیچیده‌ای دارد که شرایط خاص خود را می‌طلبد و به‌راحتی نمی‌توان درباره آن اظهارنظر کرد.
اهمیت حذف تحریم‌ها ازسوی امریکا
مدیرکل دفتر نظارت بر امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره اهمیت حذف تحریم‌ها ازسوی امریکا گفت: اگر تحریم‌ها برداشته شود، شاهد رونق تبادلات تجاری و بازرگانی ایران با کشورهای همسایه و دیگر مناطق دنیا خواهیم بود و به‌طور حتم شرایط فعلی تغییر خواهد کرد. در نتیجه این مهم، کسب‌وکار فعالان اقتصادی توسعه می‌یابد و شرایط کشور به‌طور حتم بهبود پیدا می‌کند. او خاطرنشان کرد: البته تمامی این موارد فرضیه است و بستگی به بسیاری از عوامل دیگر در امریکا دارد.
افزایش نرخ ارز، پیامد سیاست ترامپ
ایروانی درباره مضرات سیاست‌های ترامپ برای بخش معدن کشور ما گفت: دونالد ترامپ سیاست‌های تند و پیچیده‌ای اتخاذ کرد که به‌طور حتم بر بخش معدن تاثیر گذاشته است. یکی از پیامدهای سیاست او برای بخش معدن، افزایش نرخ ارز بوده است؛ به‌عبارتی با افزایش تحریم‌ها و اعمال سیاست‌های تند علیه کشورمان از طرف ترامپ، شاهد ایجاد مشکل در صادرات مواد معدنی و افزایش نرخ ارز در کشور شدیم که این موضوع در نهایت به ضرر معدنکاران داخلی تمام شد.
امیدوار به آینده
مدیرکل دفتر نظارت بر امور معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به این سوال که چه پیش‌بینی از آینده بخش معدن دارید، گفت: امیدوارم وضع اقتصاد بهتر شود؛ کسب‌وکار رونق بگیرد؛ تبادل پولی و درآمدها افزایش یابد؛ صنایع و واحدها راه‌اندازی شوند تا به تبع آن معدن نیز فعال‌تر شود و بتواند به توسعه اقتصاد کشور کمک و ثروت‌آفرینی کند.
ایروانی درباره اینکه بازگشت جو بایدن به برجام چقدر به توسعه بخش معدن کمک خواهد کرد، گفت: سیاست دولت جدید امریکا می‌تواند بر توسعه معادن ایران تاثیرگذار باشد. طبیعی است که امریکا با قدرت اقتصادی که در اختیار دارد، می‌تواند در اقتصاد دنیا تاثیرگذار باشد.
همکاری، رمز رشد اقتصاد جهانی
سعید صمدی، دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران با اشاره به اینکه انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهوری امریکا را باید در دو حوزه اقتصاد جهانی و ایران بررسی کرد، به صمت گفت: رمز پیشرفت و رشد اقتصاد جهانی همکاری کشورها با یکدیگر است. به هر میزان مسئولان و سیاستمداران جهانی‌تر فکر و عمل کنند، اقتصاد جهانی نیز رشد بهتری خواهد داشت. او با اشاره به اینکه حضور ترامپ موجب شد روند جهانی‌سازی متوقف و رکود در کل دنیا فراگیر شود، خاطرنشان کرد: شیوع کرونا و رکود حاصل از آن نیز به این موضوع اضافه شد. در واقع ادامه این روند یعنی شیوع کرونا و سیاست ترامپ به‌طور حتم در سال ۲۰۲۱ دنیا را با بحران اقتصادی شدیدی روبه‌رو می‌کرد.
تاثیر اقتصاد امریکا پررنگ است
دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران با انتقاد از عملکرد دونالد ترامپ گفت: ترامپ در ۴ سال فعالیت خود نشان داد که فردی ضد اقتصاد جهانی است؛ در اثبات این موضوع می‌توان به مخالفت و خروج او از پیمان‌های اقتصادی مختلف اشاره کرد. از آنجایی که اقتصاد امریکا بزرگ است و ۲۵ درصد اقتصاد دنیا را شکل داده، با خروج ترامپ از معاهدات بین‌المللی دیگر کشورها نیز ضرر کرده و این رفتار او بر دیگر کشورها تاثیر گذاشته است؛ به‌عبارتی اگر به‌جای ترامپ، بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس یا جوزپه کونته، نخست‌وزیر ایتالیا چنین سیاستی را در پیش می‌گرفتند، اقتصاد دنیا آنقدر تحت تاثیر قرار نمی‌گرفت.
او خاطرنشان کرد: گفته می‌شود اگر اقتصاد امریکا سرما بخورد، اقتصاد دیگر کشورها سینه‌پهلو می‌کند؛ به این ترتیب سیاست‌های ترامپ بر دیگر اقتصادهای دنیا و در رأس همه اقتصاد چین تاثیر گذاشت.
سیاست پوپولیستی و قفل شدن اقتصاد
صمدی با اشاره به مضرات سیاست‌ها و اقدامات پوپولیستی ترامپ گفت: عملکرد پوپولیستی ترامپ گرچه در کوتاه‌مدت موجب فعالیت واحدهای تولیدی و حال خوب عوام شد، اما در بلندمدت قفل شدن اقتصاد امریکا و دیگر کشورها را به‌دنبال داشت. در این بین سیاست‌های انبساطی دونالد ترامپ از جمله کاهش نرخ مالیات و پخش پول در جریان مقابله با کرونا برخلاف تصور عده‌ای که معتقد بودند می‌تواند باعث رشد شود، نتوانست موفقیت ایجاد کند. این موضوع نشان داد سیاست انبساطی دولت بدون برنامه‌ریزی منجر به رکود خواهد شد. او تاکید کرد: سیاست انبساطی ترامپ، اقتصاد امریکا و جهان را به‌هم ریخت.
تاثیرپذیری فلزات و مواد معدنی از بحران
دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران تصریح کرد: زمانی که بحران اتفاق می‌افتد، عمده تاثیر آن بر بخش انرژی، فلزات و مواد معدنی است. بحران‌ها در بخش گندم، شکر و برنج تاثیر چندانی ندارند؛ به‌دلیل اینکه این اقلام مصرف عامه مردم است و در صورت تحریم و بروز بحران اقتصادی تولید آنها چندان کاهش پیدا نمی‌کند اما وقتی اقتصاد دنیا با بحران روبه‌رو شود، به‌طور حتم بر تولید مواد معدنی تاثیر می‌گذارد.
صمدی درباره افزایش تقاضا برای فلزات و مواد معدنی گفت: تحت تاثیر افزایش مصرف و تقاضای دیگر کشورها، شاهد رونق فروش و عرضه مواد معدنی ازسوی ایران بودیم؛ به‌طور مثال هر تن سربو روی با نرخ حدود ۳ هزار دلار و هر تن مس حدود ۷ هزار دلار فروخته شد. درباره دلایل افزایش چندبرابری نرخ مواد معدنی باید گفت از آنجا که فلزات اساسی مورد تقاضای جهانی بوده با افزایش نرخ روبه‌رو شده‌اند.
او تصریح کرد: باتوجه به توانمندی ایران در بخش معدن، به‌طور طبیعی اقتصاد معدنی کشور جانی تازه گرفت اما در ادامه سیاست‌های ترامپ به این بخش نیز ضربه زد و مشکلاتی را برای فعالان اقتصادی این حوزه به‌وجود آورد.
بایدن منطقی‌تر از ترامپ
دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران با اشاره به مزایای حضور جو بایدن در رأس قوه اجرایی امریکا گفت: بایدن فردی منطقی‌تر از ترامپ است و جهانی فکر می‌کند. او به پیمان‌های بین‌المللی اعتقاد و به دادوستد و بازار جهانی باور دارد. به‌طور طبیعی بایدن براساس وعده‌هایی که داده به بسیاری از پیمان‌های جهانی باز خواهد گشت. در اثر این انتخاب، اقتصاد دنیا از گردنه و دره مرگی که به‌واسطه رفتارهای ترامپ به آن نزدیک می‌شد، نجات پیدا کرده است.
کمک به رونق بخش معدن
صمدی با بیان اینکه با آمدن بایدن در حوزه معدن می‌توان شاهد رشد و رونق بود، به تاثیر حضور بایدن در رأس دولت امریکا و نقش آن بر بخش معدن پرداخت و گفت: سیاست‌های ترامپ که ۴ سال جریان داشت، به‌طور حتم در دور دوم اثرات خود را بر رشد بحران اقتصادی می‌گذاشت و مشکلات زیادی را برای بخش معدن ایجاد می‌کرد. خوشبختانه بحرانی که پیش‌بینی می‌شد سراغ محصولات معدنی بیاید امروز با حضور بایدن در حال دور شدن است و در آینده نزدیک از آن فاصله می‌گیریم. دبیر انجمن زغال‌سنگ ایران تصریح کرد: با آمدن بایدن روند منطقی پیش خواهد آمد و شاهد شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد خواهیم بود. در دوره ترامپ چیزی به نام پیش‌بینی و شفافیت مفهومی نداشت. اقتصاددانان هر لحظه منتظر تصمیم معقول یا غیرمعقول ازسوی ترامپ بودند اما خوشبختانه این مشکل رفع شده و دنیا چهره دیگری از امریکا را خواهد دید.
سخن پایانی
برخی از آمدن جو بایدن و خروج ترامپ از کاخ سفید خشنود بوده و این شرایط را فرصتی برای رشد اقتصاد، به‌ویژه رشد بخش معدن می‌دانند. برخی دیگر نیز بین دو رئیس‌جمهوری تفاوتی قائل نیستند و باور دارند چهل‌وششمین رئیس‌جمهوری امریکا چه دموکرات باشد و چه جمهوریخواه به‌طور حتم سیاست‌های داخلی این کشور را پیش برده و به نفع امریکا عمل خواهد کرد. در حالی که برخی کارشناسان خروج ترامپ از کاخ سفید را عاملی برای گسترش پیوند جهانی و نزدیک شدن کشورها به یکدیگر می‌دانند، برخی دیگر باور دارند که هر دو نفر یک سیاست را دنبال می‌کنند و ما باید نسبت به امریکا محافظه‌کارانه عمل کنیم.
به‌هرحال هر دو گروه مخالف و موافق نتیجه می‌گیرند که بایدن فردی جهانی‌تر از ترامپ است؛ از همین رو بعید است به‌دنبال اعمال سیاست‌های افراطی و تند علیه کشور ما حرکت کند. کاهش تحریم‌ها، بازگشت امریکا به تعهدات خود و اعتمادسازی برای ایران از جمله مواردی است که به‌عنوان راهکارهای همکاری ایران با امریکا ازسوی کارشناسان مطرح شده است.
